Belgische clubs boeken omzetgroei van 18%, maar hebben het moeilijk om winstgevend te zijn

De geraamde totale impact van de vroegtijdige stopzetting van het seizoen 19/20 omwille van de COVID-19-crisis zal een daling geven van ongeveer 25% van de totale inkomsten.

Deloitte en de Belgische Pro League publiceerden vandaag de derde "Socio-economische impactstudie van de Pro League op de Belgische economie", een rapport dat op kwantitatieve en kwalitatieve wijze de socio-economische impact meet die door het Belgische profvoetbal wordt gegenereerd. De omzet van de clubs blijft toenemen, en is goed voor 378,5 miljoen euro in 18/19 vergeleken met 321 miljoen euro  in 17/18 en 313 miljoen euro in 16/17. De totale brutoproductie van de Pro League wordt geraamd op 1,1 miljard euro. Dit betekent dat particulieren en organisaties 1,1 miljard euro uitgaven in de Belgische economie vanwege het bestaan van het Belgisch profvoetbal. Het geld werd besteed aan tickets, sponsoring, merchandise, enz., en houdt een stijging van 21% in vergeleken met vorig jaar. Het totale aantal jobs dat vorig seizoen door de clubs werd voorzien, bedroeg 4.095. De rechtstreeks gecreëerde werkgelegenheid (spelers, clubmedewerkers, enz.) daalde van 2.108 naar 1.986 in 18/19 omwille van kleinere spelerskernen en minder werknemers.

Omzetgroei vóór de COVID-19-crisis

De Belgische clubs boekten een omzet van 378,5 miljoen euro in het seizoen 18/19, een toename van 18% in vergelijking met vorig seizoen. Alle traditionele inkomstenbronnen, zoals ticketverkoop, sponsoring en reclame, uitzendrechten, commerciële inkomsten, alsook het meer volatiele prijzengeld van de UEFA kenden een aanzienlijke groei. Voor deze laatste inkomstenbron is de stijging hoofdzakelijk toe te schrijven aan de relatief succesvolle prestaties van de Belgische clubs in de Europese campagnes, die een prijzenpot van 63,6 miljoen euro aan UEFA-geld opleverden, het dubbele van het bedrag van vorig seizoen. De uitzendrechten stegen tot 84,3 miljoen euro en zijn goed voor 22% van de totale inkomsten, vergeleken met 80,9 miljoen euro in het seizoen 17/18. Sponsoringinkomsten bedragen 76,2 miljoen euro vergeleken met 68,2 in het voorbije seizoen. De sterke omzetgroei in 18/19 resulteerde in een totaal van 1,1 miljard euro dat werd besteed in de economie. Dit vertegenwoordigt een stevige toename van 21 procent vergeleken met de 943 miljoen euro in 17/18.

In 18/19 droeg het Belgisch profvoetbal 630 miljoen euro bij aan onze economie, vergeleken met 615 miljoen euro in het vorige seizoen. De resultaten van dit jaar volgen een nieuwe rekenmethode waarbij de nieuwe economische multiplicatoren van het Belgisch Federaal Planbureau worden toegepast*.

Impact COVID-19-crisis op Belgische Pro League

Deze positieve evolutie zal echter worden afgeremd door de COVID-19-crisis, die een zware impact had op het seizoen 19/20 en wellicht ook gevolgen zal hebben voor toekomstige seizoenen. Sam Sluismans, Partner bij Deloitte Belgium: "Hoewel het te vroeg is om te zeggen, omdat we nog geen precieze cijfers hebben, schatten we dat de totale impact van de vroegtijdige stopzetting van het seizoen 19/20 een daling van ongeveer 25% van de totale inkomsten zal inhouden, hoofdzakelijk te wijten aan een afname van de ticketverkoop, de sponsoring en de commerciële inkomsten. Bovendien zal ook de transfermarkt, die in de voorbije jaren erg actief was, potentieel lijden onder de gevolgen van deze crisis en de situatie van de Belgische clubs beïnvloeden. Transfers vormen immers een erg belangrijk aspect in het bedrijfsmodel van onze Belgische clubs."

Kosten spelerslonen stegen in periode 18/19

Hoewel de inkomsten gestaag toenamen in 18/19, kan een gelijkaardige tendens worden vastgesteld voor de kosten. De totale kosten voor spelerslonen, de grootste kostenpost voor de clubs, liepen op tot €249 miljoen in het seizoen 18/19, wat zich vertaalt in een gemiddeld jaarlijks brutoloon van 233.000 euro vergeleken met een totaal bedrag van 214 miljoen euro in 17/18, wat resulteert in een gemiddeld jaarlijks brutoloon van 211.000 euro. Van het gemiddeld jaarlijks bruttoloon in 233.000 euro in seizoen 18/19 is de verdeling: 207.000 euro brutoloon en 26.000 euro bijdragen voor groepsverzekering.

De verhouding tussen loonkosten en inkomsten, berekend door spelerslonen te verdelen door de totale inkomsten (exclusief transfers), daalde van 56% naar 55,2%. Dit duidt op een iets grotere toename van de inkomsten, vergeleken met de kosten voor spelerslonen. Naast de stijgende spelerslonen gingen ook de loonkosten voor andere medewerkers omhoog, maar in mindere mate.

Resultaten van spelerstransfers dalen, makelaarscommissies stijgen

Spelerstransfers vormen een ander belangrijk aspect in de rendabiliteit van een club. De nettoboekwaarde van het transferresultaat, die de verkoop en aankoop van spelers in rekening neemt, naast de waardevermindering van spelers en de makelaarscommisscies, zakte van 73,3 miljoen euro in 17/18 tot 22,4 miljoen euro in 18/19. Deze neerwaartse trend wordt in de hand gewerkt door verschillende factoren, waaronder de aanhoudende stijging van de transferbedragen. De waarde van spelers op de balans van de clubs bedroeg 172,3 miljoen euro in 18/19, goed voor een toename van 22% vergeleken met 17/18, een gemiddelde jaarlijkse groei van 24% sinds 16/17.

De verminderde uitgaande transferactiviteit naar de vijf grootste buitenlandse competities - Big Five - in 18/19 vergeleken met 17/18 resulteert in lagere transferinkomsten voor de clubs en vormt een gedeeltelijke verklaring voor de afname van het nettotransferresultaat. Sluismans: "Het resultaat van dit jaar wijst eens te meer op het belang van transfers in het bedrijfsmodel van onze clubs. De beste manier om blijvend succes te boeken op de transfermarkt is een blik te richten op de ontwikkeling van jonge talenten in de nationale jeugdopleidingen, wat de positie van ons land als getalenteerde voetbalnatie bevestigt. We beschikken nog niet over de cijfers voor 19/20, maar we stelden een grote activiteit op de transfermarkt vast en we kunnen een stijging verwachten van het nettotransferresultaat voor volgend jaar."

Makelaarscommissies vormen een andere variabele die het nettotransferresultaat negatief kan beïnvloeden. In België werd een totaal van 45 miljoen euro aan commissies uitgekeerd aan 289 actieve makelaars in 18/19, goed voor een toename van 8 miljoen euro vergeleken met het seizoen 17/18. Van dit bedrag werd 26 miljoen euro (57%) uitgekeerd voor inkomende en uitgaande transfers en 19 miljoen euro (43%) voor bemiddeling, zoals contractvernieuwingen. Meer dan een derde van de totale makelaarscommissies (37%) belandt in de handen van de vijf grootste makelaars.

Ondanks de omzetgroei noteren de Belgische clubs een verlies van 91 miljoen euro in hun uiteindelijke winstgevendheid

Ondanks de sterke omzetgroei hebben het lagere nettotransferresultaat, de stijgende makelaarscommissies en spelerslonen een zware impact op de winstgevendheid van de clubs. De Belgische clubs boekten een geconsolideerd verlies van 91 miljoen euro in 18/19, vergeleken met een verlies van 48 miljoen euro in het voorbije seizoen. Sluismans: "Kostenbeheersing wordt een grote uitdaging voor de Belgische clubs om hun nettowinst te verbeteren."

Deze winstdaling heeft een rechtstreekse impact op de bijdrage van de Belgische clubs aan de economie. Exclusief de +31 miljoen euro, toe te schrijven aan de toepassing van geactualiseerde economische multiplicatoren* wat de totale Bruto Toegevoegde Waarde op 630 miljoen euro bracht in 18/19, had de daling van het transferresultaat en de winst een negatieve impact op de Bruto Toegevoegde Waarde vergeleken met het vorige seizoen (-16 miljoen euro).

Minder directe werkgelegenheid

De Pro League en de Belgische clubs genereerden 4.095 jobs in het seizoen 18/19, een 10% verschil vergeleken met 17/18 omwille van het toepassen van de nieuwe tewerkstellingsmultiplicator*. Van deze jobs bestaat 44% uit voetbalspelers. De resterende 56%, hetzelfde aandeel als vorig seizoen, bestaat uit andere werknemers. Maar de rechtstreekse creatie van werkgelegenheid (spelers, werknemers van de club die actief zijn in de stadionbar, enz.) daalde van 2.108 tot 1.986 in 18/19 omwille van kleinere spelerskernen en minder werknemers. De totale fiscale bijdrage bedroeg 88 miljoen euro, bedrijfsbelasting, loonbelasting, sociale zekerheidsbijdragen en btw gecombineerd.

Belgische clubs blijven investeren in jongeren, met een investering die 2,2 groter is dan wettelijk vereist

Belgische clubs blijven veel tijd en geld besteden aan jeugdopleidingen, de ruggengraat van elke club. Pierre François, CEO Pro League: "In 2018 investeerden de clubs 50 miljoen euro hoewel ze wettelijk slechts 23 miljoen euro dienden te investeren. Hun uiteindelijke ambitie is daarbij enkele jongeren tot de top van de voetbalwereld te kunnen laten doorstoten. Tijdens het seizoen 18/19 hadden 261 jonge Belgische spelers (onder 23 jaar) een voltijds of deeltijds contract, wat een stijging van 13% inhoudt vergeleken met vorig seizoen. Samen speelden die jongeren in totaal 98.717 minuten (+20% vergeleken met 17/18), goed voor 11% van het totale aantal gespeelde minuten door alle spelers."